Oscar đứng đó, anh mỉm cười bên chiếc áo đỏ với những sọc dọc đậm màu – màu áo dễ liên tưởng tới AC Milan, nhưng thực tế đó là Thượng Hải SIPG của Trung Quốc. Trước đó, một siêu sao Nam Mỹ khác là Carlos Tevez xác nhận chuẩn bị ký hợp đồng hai năm với Thân Hoa Thượng Hải với mức lương tuần 760.000 đôla. Có thể hiểu cho quyết định của Carlos Tevez, vì ở tuổi 33 mà nhận tổng mức lương 78 triệu đôla trong hai năm, thì quá khó để lắc đầu. Trường hợp của anh giống như những Didier Drogba hay Nicolas Anelka trước kia. Còn Oscar thì khác. Mới 25 tuổi, qua Trung Quốc, anh coi như đã bỏ lại sau lưng niềm kỳ vọng mà giới mộ điệu đặt ra cho anh nhiều năm qua.

Oscar là ngôi sao mới nhất không thắng được sức cám dỗ tiền bạc từ Trung Quốc. Ảnh: ShanghaiSIPG.

U20 World Cup giữa Brazil và Bồ Đào Nha hồi tháng 8/2011 chứng kiến Oscar trở thành cầu thủ đầu tiên trong lịch sử giải đấu lập hat-trick ở trận chung kết. Nhờ ba bàn ấy, Brazil vượt qua Bồ Đào Nha với tỷ số 3-2 để giành chức vô địch. U20 World Cup là cái nôi sản sinh ra các huyền thoại, phong độ chói sáng của Oscar ở giải này khi đó được cho là dự báo về sự xuất hiện của một ngôi sao mới trên bầu trời bóng đá thế giới ở tương lai gần.

Và dự báo ấy ít nhiều đã thành hiện thực chỉ một năm sau đó, khi Oscar, trong màu áo Chelsea, lập cú đúp trong trận tiếp Juventus ở Champions League. Bàn thứ hai của anh hôm đó thực sự là một siêu phẩm, khi tiền vệ trẻ người Brazil thực hiện một động tác xoay người rất nhanh, loại hai cầu thủ Juventus rồi tung ra cú cứa lòng cực đẹp. Sau trận đấu, truyền thông châu Âu đã cảm thán: “Hôm qua, Kaka đã trẻ lại 10 tuổi, và thi đấu ở Stamford Bridge”.

Oscar có phong cách chơi bóng kỹ thuật, hiện đại và hiệu quả theo phong cách của Kaka. Bản thân anh cũng thừa nhận Kaka là thần tượng. Nhưng rồi theo thời gian, Oscar cứ sa sút xuống dần. Anh không còn tạo ra những phép màu, và trở thành một nỗi buồn của những người hâm mộ Chelsea.

Tuy nhiên, thay vì chiến đấu để trở lại, Oscar lại chọn cách trốn chạy theo sự vẫy gọi của đồng tiền. Trong mùa đông 2016, khi AC Milan từng bóng gió muốn anh, Oscar chọn Thượng Hải SIPG. Nếu sang Serie A, Oscar sẽ phải chịu mức thu nhập thấp hơn nhiều, nhưng bù lại, Milan huyền thoại sẽ cho anh cơ hội thực hiện lại giấc mộng vinh quang ngày nào. Thượng Hải SIPG trả anh mức lương 24 triệu đôla mỗi năm, nhưng cũng gần như khép luôn cánh cửa bóng đá đỉnh cao thế giới với Oscar.

Oscar có thể dễ dàng chọn Juventus hay một đội bóng lớn nào khác ở châu Âu để tiếp tục chơi bóng đỉnh cao. Nhưng anh đã không làm thế, khi dứt áo rời Chelsea.

Giám đốc Thượng Hải SIPG nói Oscar rời Chelsea vì chán nản với kiếp dự bị dưới trướng Conte. Oscar thì khẳng định chơi bóng cho những CLB như Thượng Hải là “ước mơ” của anh. Nhưng như HLV Jurgen Klopp của Liverpool nhìn nhận, Oscar sang Thượng Hải là thương vụ tiền bạc không hơn không kém. Không ngôi sao nào đến nền bóng đá hạng ba của thế giới để cứu vãn hoặc phát triển sự nghiệp.

Và Oscar không phải là trường hợp hiếm. Trước đó, một tuyển thủ Brazil khác là Ramires, ở tuổi 28, cũng rời Chelsea để sang Giang Tô Suning với phí 36 triệu đôla. Trong danh sách triệu tập gần nhất của đội tuyển Brazil, có tới ba cầu thủ hiện chơi bóng ở Trung Quốc, trong đó Paulinho và Renato Agusto là trụ cột ở tuyến giữa, còn Gil dự bị. Chuyện các cầu thủ tên tuổi ở Brazil thi đấu ở châu Á chẳng xa lạ gì. Nhưng nếu trước kia, Zico, Bebeto chỉ đến Nhật Bản ở tuổi xế chiều, Batistuta, Cannavaro, Raul Gonzalez, Xavi gần đây sang Trung Đông khi đã không còn đủ sức đua tranh ở châu Âu, thì bây giờ các cầu thủ bóng đá Brazil chấp nhận đến Trung Quốc ngay từ khi còn rất trẻ, thậm chí ở cái giai đoạn đỉnh cao phong độ như Oscar hay Ramires.

Trong 10 kỷ lục chuyển nhượng mà bóng đá Trung Quốc lập nên cho đến thời điểm này, có hai cầu thủ châu Phi (Demba Ba và Gervinho), hai người Colombia (Jackson Martinez và Freddy Guarin), và tới sáu người đến từ Brazil (Paulinho, Elkeson, Ramies, Alex Teixeira, Hulk và Oscar). Bên cạnh số này, những Ezequiel Lavezzi (Argentina), Gyan Asamoah (Ghana), Mohamed Sissoko (Mali), Papiss Cisse (Senegal), Diamanti (Italy), Yilmaz (Thổ Nhĩ Kỳ) cũng lũ lượt kéo sang Trung Quốc.

Danh sách trên cho bạn điều gì? Thánh đường bóng đá của thế giới thực tế là lò xuất khẩu cầu thủ lớn nhất thế giới. Các cầu thủ trẻ Nam Mỹ và châu Phi không hề tự do, vì họ còn nằm dưới quyền sở hữu của một bên thứ ba (third-party ownership – TPO), đó là thế lực mới nổi trong bóng đá chuyên nghiệp, và tiêu chí của họ là bán đi nếu được giá bất kể đó là giải Vô địch Trung Quốc hay Ngoại hạng Anh, nhằm lấy lại tiền đầu tư ban đầu.

Dàn ngoại binh của Hà Bắc Trung Cơ có hai tên tuổi vào dạng nổi tiếng ở châu Âu là Gervinho và Lavezzi (phải).

Serie A năm xưa, Ngoại hạng Anh hay La Liga hiện tại, nhờ sức mạnh tiền bạc, từng là nơi tập hợp những cầu thủ hay nhất thế giới, trong đó có vô số người Brazil. Nhưng với sự trỗi dậy từ Trung Quốc, xu hướng ấy đang dịch chuyển sang quốc gia Đông Á này, theo nguyên tắc “nước chảy chỗ trũng”. Nhiều nhà chuyên môn đã cho rằng đây chính là lý do sâu xa khiến bóng đá Brazil ngày càng xuống cấp.

Tuy nhiên, tự bản thân cầu thủ cũng đặt đồng tiền cao hơn khát vọng xác lập sự nghiệp oanh liệt, tìm đến những đội bóng lớn hơn, có tính cạnh tranh cao hơn để khẳng định tài năng. Bên cạnh Oscar, các cầu thủ Nam Mỹ, hay Phi châu, vẫn có các cầu thủ châu Âu chấp nhận sang Trung Quốc. Graziano Pelle là một ví dụ. Anh rời Southampton đến Lỗ Năng Sơn Đông ngay sau kỳ Euro 2016 mà tiền đạo này toả sáng.

HLV Jurgen Klopp khi bình luận về chuyện Oscar ra đi, đã dùng khái niệm “Những đồng tiền hợp lý”. Đó là những đồng tiền không quá lớn, nhưng bù lại cho anh tận hưởng bóng đá đỉnh cao, tình yêu của người hâm mộ và cơ hội với các danh hiệu lớn. Còn hiện nay, nhiều cầu thủ đã lựa chọn tiền bạc làm tiêu chí chính trong vấn đề tồn tại của họ. Đấy là thời đại lên ngôi của bóng đá vị nhân sinh, không phải là bóng đá vị nghệ thuật, vị khát vọng khẳng định mình. Và vì vậy, thế giới này không còn những Gabriel Batistuta đẹp diệu vợi mà chung thủy đến lạc lối nữa.

Dũng Phan