Ở ngoại ô Firenze thưa thớt thuộc xứ Toscana, dưới chân những ngọn đồi Fiesole thơ mộng, là nơi những tâm trí sắc bén và tham vọng nhất thế giới bóng đá tụ họp. Hàng năm, các HLV tương lai sẽ gặp nhau tại Trung tâm Kỹ thuật Coverciano với ước ao đạt được chứng chỉ UEFA Pro , hoặc “Il Master” trong tiếng Italy. Đây là chứng chỉ cao nhất, và là điều kiện bắt buộc với bất kỳ ai muốn được làm việc tại hai giải đấu hàng đầu Italy – Serie A và Serie B. Nhiều tên tuổi vĩ đại trong lịch sử bóng đá Italy đã được đào tạo tại nơi đây, và khi họ bắt tay vào công việc huấn luyện, thành công được xem là điều không phải bàn cãi.

Các HLV người Italy xuất hiện rộng khắp châu Âu. Mùa vừa qua, có tới 19 CLB Serie A được dẫn dắt bởi các nhà cầm quân bản địa – chiếm 95% – một tỷ lệ khủng khiếp và đứng đầu trong top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Thành công gần đây của họ tại các giải đấu trong và ngoài nước chính là chìa khóa để ban lãnh đạo các CLB quyết định lựa chọn. Tại Ngoại hạng Anh, Roberto Mancini, Claudio Ranieri rồi Antonio Conte đã lần lượt vô địch vào các năm 2012 , 2016 và 2017. Maurizio Sarri đăng quang tại Europa League cùng Chelsea mùa trước. Ở Pháp, Tây Ban Nha và Đức, Carlo Ancelotti đều gặt hái nhiều thành công, mà hiển hách nhất là danh hiệu Champions League cùng Real Madrid năm 2014.

Trong biên giới Italy, Max Allegri biến Juventus thành thế lực đáng gờm với năm scudetto liên tiếp, bốn Cup Italy và hai lần dự trận chung kết Champions League. Ở Lazio, Simone Inzaghi đang sống những ngày đẹp nhất sự nghiệp cầm quân với dàn cầu thủ trẻ và nhiệt huyết. Lazio của anh gây bất ngờ khi đua song mã và có lúc tưởng vượt được Juventus tại Serie A mùa vừa qua. Tại Atalanta, Gian Piero Gasperini được ví như một phù thủy, biến những giấc mộng hoang đường nhất trở thành sự thật. Atalanta dưới bàn tay nhào nặn của ông lọt vào tứ kết Champions League và sẵn sàng cho cuộc lật đổ các đại gia “lắm tiền nhiều của”. Thấp hơn một chút, Gennaro Gattuso đã giúp Napoli lột xác, đoạt Cup Italy mùa vừa qua. Tại Serie B, Filippo Inzaghi vừa cùng CLB Beventeno lập kỷ lục vô địch sớm bảy vòng, và giành vé dự Serie A mùa tới.

Và điểm chung những cái tên nêu trên là họ đều từng tốt nghiệp ở Coverciano.

Tương lai của nhiều cựu cầu thủ khác cũng đang được đặt nền móng tại nơi có kiến trúc tuyệt đẹp này. Nổi tiếng hơn cả trong số các học viên tại đây là hai nhà vô địch World Cup 2006 – Andrea Pirlo và Alberto Gilardino, cựu cầu thủ Napoli Paolo Cannavaro, hai cựu hậu vệ Milan – Daniele Bonera, Jose Chamot, cựu tiền vệ Inter Thiago Motta cả người con yêu dấu của thành phố Firenze – Gabriel Batistuta.

Coverciano ra đời năm 1957. Nhà đồng sáng lập trung tâm Luigi Ridolfi có khát vọng lớn lao tạo ra một thứ gì đó độc đáo tại Italy. Là cựu quân nhân, từng tham chiến trong Thế chiến thứ nhất, và xuất thân từ một gia đình thịnh vượng bậc nhất nước, Ridolfi gắn bó với môn điền kinh trong thời gian dài. Trước Coverciano, ông cũng đã thành lập CLB bóng đá AC Fiorentina vào năm 1926, rồi Hiệp hội Điền kinh Giglio Rosso chỉ một năm sau đó. Ridolfi cũng giữ chức vụ Chủ tịch Liên đoàn Điền kinh Italy suốt 16 năm. Đối tác sáng lập Coverciano của Ridolfi là Dante Berreti, một người cũng rất nổi tiếng tại Florence, và sau này làm tới chức phó Chủ tịch FIGC.

Cùng nhau, Ridolfi và Berreti đề ra một mục tiêu chung rất rõ ràng: biến Coverciano thành nơi tập hợp những HLV xuất sắc đến từ các khu vực, có nền tảng và triết lý khác nhau để cùng chia sẻ ý tưởng mới, độc đáo và cùng đi đến những tư duy đổi mới và hợp thời.

Trong không khí dịu dàng ấm áp của vùng Toscana, những nhà cầm quân tương lai chăm chỉ học tập, rèn luyện các phương pháp, đưa ra những tư tưởng phá cách. Mọi sự cố gắng ấy chỉ để chứng tỏ họ đủ khả năng vượt qua kỳ thi huấn luyện nghiêm ngặt. Kế đó là kỳ thi vấn đáp, do Giám đốc Trung tâm và các giám khảo trong nhóm của vị này tiến hành. Những HLV tương lai này sẽ được kiểm tra tổng thể về các chủ đề khác nhau, từ chiến thuật, tư duy trong trận đấu, đến giao tiếp và quản trị nhân sự.

Phần sâu sắc nhất là luận văn mà mỗi học viên phải trình bày. Nội dung luận văn phải mang tính cung cấp thông tin và độc quyền, có thể được thực hiện trên bất kỳ chủ đề nào liên quan đến bóng đá mà học viên lựa chọn. Rất ít Học viện hay Trung tâm bóng đá ở bất kỳ đâu trên thế giới yêu cầu kiểu luận văn như thế này – ít nhất là về độ sâu của nó. Và chi tiết này biến Coverciano trở nên khác biệt với phần còn lại.

Trong bài thi vấn đáp, các học viên phải giải thích và bảo vệ luận điểm của họ , chứng minh nó có giá trị và hữu ích thế nào trong thế giới bóng đá hiện đại và định hướng trong tương lai.

Renzo Ulivieri hiện là Giám đốc Trung tâm Coverciano và là người đứng sau những bài kiểm tra. Người đàn ông 78 tuổi này từng là HLV trưởng Napoli và Parma. Trong một lần trả lời phỏng vấn New York Times, Ulivieri đã tiết lộ một số chi tiết trong quy trình làm việc ở Coverciano. Theo đó, có hai cụm từ hoàn toàn bị nghiêm cấm trong các kỳ thi tại đây. Đó là “ngày của tôi “, và “bóng đá của tôi”. Hai cụm từ này đi ngược lại các chuẩn mực mà Ridolfi muốn Covericiano trở thành. Các học viên cũng như những nhà quản lý luôn tìm cách đổi mới, vì vậy, ở đây không có chỗ cho những ý tưởng lỗi thời. Suy nghĩ phải bắt đầu từ hôm nay và hướng tới ngày mai, chứ không phải những gì đã xảy ra ngày hôm qua.

Trong một bài phỏng vấn khác với Bleacher Report, Ulivieri nhấn mạnh sự cần thiết của khát vọng sáng tạo không ngừng nghỉ. Và vì lẽ đó, Coverciano không hề có một cuốn sách giáo khoa hay giáo trình hướng dẫn nào.

“Các HLV trẻ khi đến học tại các khóa đào tạo sẽ không hề nhận được một cuốn sách nào. Vấn đề ở đây là gì? Tôi sẽ có thể phải mất hai năm để hoàn thành việc viết một cuốn sách. Vì thế, lúc tôi đưa nó cho bạn, cuốn sách ấy đã lỗi thời”, Ulivieri giải thích. “Bạn phải làm mới một số nguyên tắc cốt lõi về bóng đá – những nguyên tắc đã cũ và vẫn luôn tồn tại. Nhưng sau đó bạn phải bắt đầu từ con số ‘0’, vì, một lần nữa, nếu tôi dạy cho lại cho các học viên thứ bóng đá mà những HLV trước đây chỉ bảo cho tôi, thì đó sẽ là sự lỗi thời tới 50 năm. Điều tôi cần truyền đạt lại cho những chàng trai đầy tiềm năng kia là bóng đá sẽ như thế nào trong thời gian mười năm nữa. Tôi cần dự đoán tương lai”.

Luận văn của các học viên là một trong những khía cạnh thú vị nhất của Coverciano. Khi Conte tốt nghiệp vào năm 2006, bài luận của ông có tiêu đề “Những cân nhắc về sử dụng sơ đồ 4-3-1-2 và việc sử dụng video để phân tích”, trong đó nêu rõ ưu – nhược điểm của sơ đồ 4-3-1-2, trong phòng ngự và phản công, chuyển trạng thái và cách một đội bóng vận hành khi có và không có bóng. Conte mô phỏng một số tình huống trong trận đấu, và xem xét các yếu tố phi thi đấu như tâm lý và bảng xếp hạng, đồng thời sử dụng một số lượng lớn các biểu đồ. Conte nổi tiếng bị ám ảnh bởi sự chi tiết, luận án dài 38 trang này là sự trình bày hoàn hảo cho phương pháp luận của ông.

Luận văn của Luciano Spalletti, cựu HLV Roma, Zenit, Inter, thì mang tên: “Hệ thống 3-5-2”. Trong đó, ông giải thích vì sao sơ đồ này quan trọng với các trận đấu hiện đại, làm rõ các bài tập phù hợp để thực hiện nhuần nhuyễn chiến thuật, và thậm chí còn chứa một phần bao gồm các thuật ngữ khác nhau liên quan đến phong cách. Những gì Spaletti làm được cho thấy giá trị thực tiễn của luận văn ấy. Ông rất thành công với sơ đồ 3-5-2 ở Roma, cùng Zenit vô địch Ngoại hạng Nga, rồi đưa Inter trở lại với Champions League sau vài năm vắng bóng.

Nghiên cứu năm 2001 của Mancini, có tựa “Il Trequartista” thì xem xét vai trò, nêu bật tầm quan trọng của các tiền vệ tấn công – những số 10 cổ điển, vị trí được coi là thi đấu tự do và sáng tạo nhất trên sân. Trong sự nghiệp cầm quân về sau, nhất là tại Man City, Mancini đã tận dụng rất tốt vai trò của những cầu thủ kiểu này, mà David Silva là minh chứng. Sarri thì sớm có kế hoạch tỉ mỉ về các buổi tập. Trong luận văn mang tên: “Sự chuẩn bị hàng tuần cho trận đấu”, ông viết: “Một tuần điển hình sẽ có bảy buổi tập. Hai trong số đó là rèn luyện những bài tập về vật lý và thể chất. Hai buổi khác để sửa chữa sai lầm từ trận đấu trước, một là cho toàn đội, một là cho từng tuyến, gồm hàng thủ, tiền vệ và tấn công”.

Ngoài việc đào tạo các HLV tương lai, Coverciano còn là nơi rèn luyện của tất cả đội U, tuyến trẻ quốc gia, cả nam lẫn nữ. Bên cạnh đó, Universita del Calcio (Đại học Bóng đá, theo tiếng Italy) – một biệt danh khác của Coverciano – cũng hỗ trợ đào tạo các trọng tài tiềm năng, các Giám đốc Thể thao, chuyên gia vật lý trị liệu và một số ngành nghề khác liên quan đến bóng đá.

Coverciano không thiếu những nơi thư giãn. Bên cạnh các sân bóng đá chất lượng cao, tổ hợp này còn bao gồm sân tennis, hồ bơi, khán phòng tổ chức hội thảo, phòng họp cho các quan chức của FIGC, một thư viện chưa tất cả luận văn xuất sắc, và văn phòng cho những người đứng đầu bóng đá Italy.

Nhưng khu vực hấp dẫn nhất tại Coverciano có lẽ là Museo del Calcio, bảo tàng được mở cửa vào năm 2000 và bao gồm sáu khu trưng bày chính. Một khu lưu giữ những chiếc Cup VĐTG vào năm 1930 và 1934 của tuyển Italy, cùng bộ trang phục thi đấu nguyên bản của một số cầu thủ thời đó. Khu thứ hai trưng bày kỷ vật của một số huyền thoại, trong đó có Diego Maradona và Pele. Khu thứ ba cung cấp thông tin về các trận đấu và các thiết bị liên quan đã thay đổi như thế nào qua thời gian. Ba khu còn lại nghiên cứu sâu hơn về những vinh quang đạt được của tuyển Italy: chức vô địch Euro 1968 , World Cup 1982, 2006, và cả những lần về nhì tại World Cup 1994, Euro 2000. Hay nói cách khác, Museo del Calcio là nơi bảo tồn và tôn vinh những chân giá trị từ quá khứ hào hùng, đồng thời hướng đến thành công mới trong tương lai.

Trụ sở đặt tại một trong những địa phương đẹp nhất Italy, Coverciano thực sự gây được tiếng vang trong việc đánh bóng tên tuổi của các HLV kỳ tài, với bộ óc sắc bén nhất không chỉ tại Italy mà còn ở tầm thế giới.

Đã có một số lời chỉ trích xuất hiện nhắm vào Coverciano, sau thất bại của Ancelotti tại Bayern, hay Mancini tại Inter, và gần nhất là Gian Piero Ventura – người cùng tuyển Italy không vượt qua vòng loại World Cup 2018.

Tuy nhiên, ở một nơi đã sản sinh ra vô số nhà vô địch, chẳng có gì nghi ngờ về sự đảm bảo những vinh quang. Vấn đề chỉ là thời gian, sớm hay muộn, rồi một thế hệ mới đầy tài năng và tham vọng những HLV trẻ sẽ sớm đưa bóng đá Italy trở lại với vị thế vốn có của họ. Đó cũng là tôn chỉ, mục tiêu hành động và là kim chỉ nam soi đường cho Coverciano trong hơn 70 năm tồn tại, phát triển.

Chấn Cương (từ Italy)