* Atletico – Real: 2h Chủ nhật 29/9, giờ Hà Nội.

Lái xe về phía tây Madrid, vào cao tốc M30 vòng quanh các quận trung tâm Madrid, rồi ta sẽ đến phía dưới khán đài chính của Vicente Calderon – sân nhà của Atletico trong suốt nửa thế kỷ. Quanh khán đài chính, mọi thứ đều đã bị kéo sập. Dây cáp đã bị kéo đứt, những công nhân xây dựng đi lại trên nơi từng là thảm cỏ, nơi mà mồ hôi và cả máu của những Cristiano Ronaldo, Kaka, Raul, Guti hay Diego Simeone từng đổ xuống. Bên ngoài sân, quán bar mà các CĐV Atletico từng thức thâu đêm ăn mừng những chiến công cũng không còn.

Và sẽ rất sớm thôi, họ sẽ tiễn nốt cái khán đài chính lẻ loi còn lại kia. Những tấm biển trên đó đã rỉ sét, những ô cửa sổ đã được tháo ra. Sẽ rất sớm thôi, Vicente Calderon sẽ chỉ còn trong hoài niệm của các CĐV Atletico, bởi họ đã chuyển đến một sân bóng mới, cách đó 20 km, về phía bên kia thành phố.

Sân Calderon – biểu tượng cũ của Atletico trong cuộc chiến chống lại Real – đang bị giải tỏa. Ảnh: El Pais.

Mọi thứ đang thay đổi rất nhanh với Atletico. Cả tâm thế của họ khi bước vào trận derby cũng thay đổi. Lần này, những so sánh kiểu như “quần chúng lao động” hay “nhà giàu trọc phú” đã không còn phù hợp nữa. Sáng mai, Atletico sẽ đón Real đến “nhà mới” của họ – Wanda Metropolitano – một sân bóng hiện đại 64.000 chỗ ngồi, vừa đăng cai trận đấu lớn nhất thế giới cấp độ CLB: chung kết Champions League giữa Liverpool và Tottenham. Hè năm nay, Simeone cũng thừa nhận trên La Nación: “Chúng ta không còn là đội bóng của những người nghèo nữa, chúng ta đã có một sân bóng phi thường, đến sang năm sẽ chào đón thêm một sân tập ở đẳng cấp mà CLB xứng đáng”.

Trên phương diện tích cực, tiến lên tất nhiên là đáng mừng. Nhưng cũng có một cảm giác gì đó trống trải, tựa như mất mát, vì Atletico không còn là Atletico, mà… giống Real Madrid quá. Vì vậy, ít lâu sau khi tuyên bố như thế, Simeone lại thòng thêm một câu: “Chúng ta có một sân bóng tuyệt vời, chúng ta ký bản hợp đồng trị giá 126 triệu euro Joao Felix, thế nên về mặt kinh tế chúng ta không phải là đội bóng của nhân dân. Nhưng về mặt xã hội, về tinh thần và cảm xúc, chúng ta vẫn thế, vì Atletico luôn xây dựng mọi thứ trên gốc gác của mình, không bao giờ thay đổi, dù CLB có tăng trưởng bao nhiêu đi nữa về mặt kinh tế”.

Rồi cũng đến lúc Atletico nhận ra: nếu tự hào về cái nghèo của mình thì bạn sẽ mãi… nghèo. Cái biệt danh “con nhộng” đầy yếm thế cũng đã đến lúc cất vào ngăn tủ, khóa lại và… vứt luôn chìa khóa. Vì từ trong thâm tâm, Atletico cũng muốn họ trở thành một con bướm, tươi đẹp, rực rỡ chứ không thể mãi lấy cái thấp cổ bé họng ra thành tự hào.

Vì vậy, dù khán đài chính của Vicente Calderon hiện lên như một di sản của mất mát, nó cũng sẽ sớm biến mất, nhường chỗ cho một tâm thế mới. Vì Atletico quả thực đang thay da đổi thịt từ khi Simeone tới. Đã có lúc, Atletico không biết thắng Real trong suốt 25 năm. Rồi một hôm, binh đoàn quả cảm của Simeone quật ngã Real để giành Cup Nhà Vua ngay tại Bernabeu. Atletico đã thắng, và thắng nhiều trận derby hơn Real (không tính ở châu Âu). Bước vào trận đấu với tư thế của nạn nhân, của người nghèo hay của nhân dân, bây giờ, không còn phù hợp với Atletico nữa.

Felix – chân sút trị giá 143 triệu USD – là bằng chứng cho thấy Atletico đã thay đổi cách nghĩ, cách làm bóng đá, chịu chi hơn để phục vụ tham vọng. Ảnh: AP.

Derby Madrid lần này là cuộc chiến giữa đội đầu bảng và đội xếp thứ ba, của hai ứng viên sáng giá cho chức vô địch. Atletico đã xếp trên Real ở bảng điểm chung cuộc La Liga hai mùa gần nhất. Và mùa giải này, họ cũng chi rất nhiều tiền cho chuyển nhượng. Và đây là những câu chuyện phụ trong toàn cảnh bức tranh derby Madrid.

“Đội bóng nhà nghèo” tiêu tiền như nhà giàu. Atletico vừa trải qua mùa hè tiêu pha nhiều nhất lịch sử, với 244 triệu euro (xấp xỉ 250 triệu USD) đổ vào mua sắm. Con số này chỉ thấp hơn 54 triệu euro (60 triệu USD) so với Real – vốn cần đại phẫu sau mùa giải thảm hoạ. Như Simeone chỉ ra: một đội bóng đã chi đến 126 triệu euro chỉ cho Joao Felix thì không thể than nghèo. Ngoài ra, họ cũng chi gần 100 triệu euro cho các hậu vệ và mua Marcos Llorente của chính Real với giá 30 triệu euro, dù Llorente, đến giờ, chưa thi đấu nhiều.

Atletico buộc phải mua sắm để bù vào những người đã ra đi. Những Rodri, Lucas Hernandez và Antoine Griezmann đều ra đi theo dạng mua đứt hợp đồng, giúp CLB thu về 270 triệu euro. Phần lớn trong số đó được tái đầu tư, nên dù mua nhiều, Atletico kỳ thực đã… lãi tới 44 triệu euro. Chính xác là 44 triệu lẻ 300 euro, tính luôn tiền mà RFEF vừa phạt Barca vì đã tiếp xúc trái phép với Griezmann. Tiền này là gấp đôi tiền phạt tội… tè bậy ở Barcelona.

Chất Anh quốc trong lòng derby. Không phải Gareth Bale, mà là Kieran Trippier. Hậu vệ phải người Anh bất ngờ trở thành anh hùng mới tại Atletico. Anh pressing rất cao, chơi rất rộng và tham gia rất sâu vào lối chơi của Atletico. Nhìn anh đá, người xem dễ liên tưởng đến Daniel Alves thời đỉnh cao. Các hậu vệ biên có vai trò then chốt trong chiến thuật của Atletico, vì họ cho phép tiền vệ bó hẳn vào trong, khiến tuyến giữa thêm chật chội, bóp nghẹt khoảng trống lẫn sự sáng tạo của đối thủ.

Bên cánh trái, Renan Lodi tạo ánh tưởng bởi tốc độ, khả năng qua người, còn ở phía đối diện, Trippier lại chơi đầu óc hơn. Anh hiếm khi đua sức, mà thưởng lẻn ra sau lưng hàng thủ. Trippier hiếm khi mất bóng, chuyền ngay khi có thể, lùi về rất nhanh và tạt bóng cũng chất lượng. Không một cầu thủ nào của Atletico đưa bóng vào vòng cấm đối thủ nhiều hơn Trippier.

Với Trippier, Simeone có một mũi khoan lợi hại bên cánh phải. Ảnh: AFP.

Atletico mới hơn, nhưng có hay hơn? Griezmann, Rodri và Lucas Hernandez đều đã ra đi, nhưng họ không phải là những cái tên duy nhất. Diego Godin và Juanfran cũng chia tay Atletico sau nhiều năm gắn bó. Gần như một nửa đội hình chính đã không còn, và Atletico phải xây lại từ đầu. Không đơn thuần là thay con người, mà thay cả hệ thống.

Và phải nhìn thẳng vào vấn đề: Atletico mới mẻ hơn, nhưng lại không còn chất thép của những mùa trước. Sức phòng ngự của họ đã giảm, dù trong khung thành vẫn là Jan Oblak rất xuất sắc và phía trên anh vẫn là hòn đá tảng Jose Gimenez. Nhưng Atletico đã bắt đầu hướng lên nhiều hơn. Như Koke thừa nhận trong một bài phỏng vấn trên tờ AS: “Đã có một sự thay đổi lớn. Chúng tôi muốn chơi bóng nhiều hơn, chơi hay hơn và cố tiến bộ qua từng trận một. Bạn có thể dễ dàng nhận ra nếu nhìn vào thông số kiểm soát bóng”. Câu hỏi đặt ra: bao lâu thì các cầu thủ Atletico sẽ thấm nhuần cách chơi mới? Và khi mọi thứ không như ý thì họ có đủ kiên định để tiến lên hay không?

Hiện tại, mọi người ở Atletico đều lạc quan, nhưng vẫn cẩn trọng. Bởi vì ba trận đấu liên tiếp, họ để để lọt lưới hai bàn/trận, không giống Atletico chút nào.

Đội hình chính của Atletico? 10 trong 11 cái tên sẽ đá chính trước Real Madrid đã gần như chắc chắn. Tuyến giữa có Saul Niguez, Koke và Thomas Partey. Hàng công sẽ có Joao Felix và Diego Costa. Còn người thứ 11 là ai? Angel Correa, Vitolo, Lemar hay thêm một tiền vệ nữa ở giữa sân?

Với Real, đội hình chính của họ cũng rõ ràng. Nacho nhiều khả năng sẽ đá ở cánh trái thay cho Ferland Mendy và Marcelo – người đã tập lại, nhưng chưa chắc 100% bình phục để đá chính. Thibaut Courtois, Dani Carvajal, Sergio Ramos, Raphael Varane, Nacho, James Rodriguez, Casemiro, Toni Kroos, Bale, Karim Benzema và Eden Hazard đều sẽ xuất phát.

Khác với Atletico, Real thì… vẫn vậy. Khi Real đá trận sân nhà đầu tiên trong mùa này, chỉ có duy nhất một vị trí thay đổi so với năm 2014, đó là… thủ môn. Không có cuộc cách mạng Pháp nào cả, vì Zinedine Zidane cho thấy ông đang muốn duy trì phong cách làm việc cũ.

Zidane đang thành công khi đánh bóng lại những gương mặt cũ, tưởng chừng không còn phù hợp với Real như James Rodriguez (trong ảnh). Ảnh: EPA – EFE.

Zidane cũng không có những cầu thủ ông muốn. Paul Pogba đã không đến, Kylian Mbappe hay Neymar cũng không. Zidane cũng chưa đẩy đi được những người ông không cần. James và Bale là những ví dụ. Nhưng dù cả hai đều không vui, từng chút một họ đang thay đổi. Zidane cho thấy ông vẫn là bậc thầy trong cung cách ứng xử với các ngôi sao. Vì Bale đã bắt đầu ghi bàn, và James đang chạy như chưa từng chạy trước đó.

Sau vài trận chệch choạc, đã có lúc người hâm mộ cá cược xem bao giờ Zidane lên đoạn đầu đài. Rồi Real hạ Sevilla trên sân khách, điều họ không thể làm ngay vào những lúc phong độ cao nhất. Họ nhẹ nhàng hạ Osasuna 2-0 với đội hình dự bị, với hai bàn của những cầu thủ tuổi teen là Rodrygo và Vinicius Jr. Cái chính là lối chơi của họ vẫn vậy, tức… không có lối chơi nào cả. Cứ lầm lũi mà tiến lên. Và họ bước vào derby cùng ngôi đầu bảng.

Hiệu ứng Mourinho? Zidane than phiền vì lối chơi thiếu sức chiến đấu sau khi Real bị PSG đè bẹp ở Champions League. Và cái tên Mourinho xuất hiện. Từ ấy, Real bỗng chơi trách nhiệm hẳn lên, cứ như các cầu thủ sợ Mourinho… trở lại thật. Trước Sevilla, Real chơi phòng ngự kỷ luật và trách nhiệm. Câu hỏi đặt ra: họ có thể chơi như thế trong bao nhiêu trận? Câu hỏi khác: có nên hay không?

Jorge Valdano bình luận sau trận thắng Sevilla: “Họ không thể chơi như hôm nay hết trận này qua trận khác được. Bale, Hazard và James sẽ phải hướng về khung thành đối phương, không phải khung thành nhà”.

Và như thế, Atletico đang thấy họ gặp vấn đề vì tấn công nhiều hơn, còn Real thì đang ổn định nhờ phòng ngự giỏi hơn. Có lẽ sự khác biệt ấy sẽ mang đến cho trận derby hôm nay một gia vị mới. Hàng công hai bên cũng sẽ rất đáng chú ý. Diego Costa đã ghi sáu bàn trong bốn trận đấu với Real sau khi trở lại Atletico. Karim Benzema, sau 10 năm phải đóng vai phụ cho Cristiano Ronaldo, đã trở thành tay săn bàn chủ lực. Và hóa ra anh ghi bàn cũng… bén. Benzema đang dẫn đầu danh sách dội bom, nhưng anh biết Ronaldo được yêu mến, Ronaldo vĩ đại không chỉ vì ghi bàn nhiều, mà còn bởi anh toàn ghi những bàn quan trọng. Benzema cần nổ súng ở những trận địa lớn, như derby đêm nay.

Hoài Thương